Wat is het cliëntenbureau?

Het Cliëntenbureau is ontstaan in de schoot van het Aanloophuis Poco Loco en de Werkgroep Ervaringsdelen en Destigmatisering (WED). 

Het aanloophuis Poco Loco werd opgestart in 2002 en heeft in zijn visie en missie altijd de nadruk gelegd op gelijkwaardigheid en participatie van de bezoekers. Centraal gelegen in het Gentse werd de opstart mogelijk gemaakt door heel wat partners uit de geestelijke gezondheidszorg, regio Groot – Gent.
Het aanloophuis Poco Loco is uitgegroeid tot een laagdrempelige ontmoetingsplaats, met een aanbod aan vrijetijdsactiviteiten. Vanuit de ontmoeting en het ontdekken van krachten gaan bezoekers aan de slag met hun eigen projecten. Zo groeiden de WED en het CB voort uit ideeën van de bezoekers.

Gelijkwaardigheid en participatie zijn al sinds het ontstaan de rode draad in de werking, en maken het aanloophuis tot een voorbeeld op het gebied van bezoeker gestuurd werken. De vaste bezoekers nemen deel op alle niveaus van beslissingsname en binnen de dagelijkse werking nemen zij het initiatief. Dit in een omgeving waar krachtgericht gewerkt wordt, met tijd en ruimte voor ieders kwetsbaarheid. Een omgeving waar mislukken mag, en waar neen zeggen en tijd voor jezelf nemen, als een essentieel onderdeel van herstel gezien wordt. 

In 2008 is de WED opgestart. Enkele bezoekers van het aanloophuis, allen met een psychische kwetsbaarheid, liepen steeds weer tegen vooroordelen en stigma aan. De bijhorende frustraties zorgden voor een wil om een meer realistisch beeld betreffende de geestelijke gezondheidszorg naar buiten te brengen. De eerste jaren werden heel wat goede praktijken in binnen – en buitenland bezocht. Op eigen tempo gingen enkele leden van de WED aan de slag met het schrijven van levensverhalen.

De WED is gegroeid tot 25 leden ( vrijwilligers/ ervaringsdeskundigen), die werken rond 4 basispijlers.

• Beeldvorming: lezingen, workshops, discussievormen,… ( functie 1).
• Beleidsdeelname: binnen het aanloophuis, Stad Gent, Het PAKT, FOD, VAZW,… ( over de verschillende functies heen).
• Interne opleiding en vorming: o.a. tweewekelijkse bijeenkomst op zaterdag, jaarlijks studiebezoek,…
• Langdurige opleiding voor ervaringsdeskundigen ( herstelplatform VVGG) en onderzoek ( samenwerking HOGENT – UGENT).

De WED groeide langzaam na de opstart in 2008. Sinds de hervormingen in de geestelijke gezondheidszorg en de nadruk op herstelondersteunende zorg steeg de vraag naar samenwerking met de WED exponentieel. Het werd duidelijk dat er nood was aan een stevige onderbouw. Deze zou zich moeten toespitsen op het verder uitwerken van de methodiek van ervaringsdeskundigheid en het ondersteunen van de mensen in de regio. 

Deze noodzakelijke onderbouw hebben we gerealiseerd in het onderzoeksproces dat tot het cliëntenbureau heeft geleid. Op basis van enkele goede voorbeelden in Nederland ( SCIP Amsterdam en het Herstel Ondersteunende Zorgteam in Tilburg) gingen we aan de slag om ons eigen concept uit te werken. Dit denkwerk (structuur cliëntenbureau) dienden we zowel bij het netwerk Het PAKT als de provincie Oost – Vlaanderen in als projectdossier. Beide aanvragen werden positief onthaald en op 1 juli 2014 ging de eerste werknemer in dienst om de voorbereidingen aan te vatten.

Het Cliëntenbureau is een initiatief van Het PAKT in samenwerking met de WED en de provincie Oost – Vlaanderen. Om de werking van het cliëntenbureau (CB) te realiseren zijn er 2 procesbegeleiders in dienst. Eén ervaringsdeskundige (0.5 FTE) en één hulpverlener (0.5 FTE). De dagelijkse werking van het CB wordt aangestuurd door een wekelijks overlegmoment. Hierin zetelen de twee procesbegeleiders en de vrijwillige medewerkers die zich geëngageerd hebben om het CB verder te ondersteunen. De groep wordt bewust beperkt gehouden om de werkbaarheid te garanderen.

Het CB heeft een horizontale werking. De procesbegeleiders worden aangestuurd door de medewerkers van het CB en de leden van de WED. De werking is expliciet niet hiërarchisch gestructureerd, wat een organische groei vanuit een gelijkwaardige relatie mogelijk maakt.
Jaarlijks wordt een denkdag georganiseerd, samen met de leden van het uitvoerend comité van Het PAKT. Op dit moment worden doelstellingen voor het komende jaar vastgelegd. Na zes maanden volgt een evaluatie. De medewerkers en procesbegeleiders van het CB krijgen het mandaat om na de denkdag aan de slag te gaan. Dit binnen de krijtlijnen van de doelstellingen en begroting. 

Het CB wil een leeromgeving bieden voor zijn medewerkers en de leden van de WED. Daarnaast biedt het een centraal informatiepunt rond herstel en ervaringsdeskundigheid in de regio. Wekelijks is er een inloopmoment op vrijdag van 15u tot 16u30 waar lotgenoten, familieleden en hulpverleners kunnen langskomen met vragen. We voorzien die dag een telefonische permanentie van 13u tot 16u. Het cliëntenbureau ondersteunt de werking van de WED. Dit op administratief gebied, persoonlijke – en groepscoaching. Vanuit het CB wordt de tweewekelijkse bijeenkomst van de WED voorbereid en worden de administratieve zaken hieromtrent geregeld.

De medewerkers van het CB en de leden van de WED kunnen terecht bij de procesbegeleiders van het CB voor ondersteunende gesprekken. Jaarlijks wordt voor ieder lid van de WED en de medewerkers van het CB een groeigesprek voorzien. Hier wordt een individueel traject uitgestippeld.

Het CB ontwikkelt nieuwe initiatieven, met het oog op de implementatie van de methodieken herstel en ervaringsdeskundigheid binnen de regio van Het PAKT. In functie hiervan worden vormingsreeksen georganiseerd.

Het CB ondersteunt bestaande vormen van inzet van ervaringsdeskundigen. Voor de ervaringsdeskundigen binnen de MOBiL teams ( functie 2) is er een aangepast traject en wordt 4- wekelijks intervisie voorzien. Naast de intervisie voor de ervaringsdeskundigen in de MOBiL teams, is er een intervisie voor de ervaringsdeskundigen die beleidswerk en beeldvorming doen. Verder ondersteunt het Cliëntenbureau nu ook ziekenhuizen, CGG's, en organisaties uit de 1e lijn die aan de slag willen met ervaringsdeskundigen.

Wanneer andere organisaties willen starten met het inschakelen van ervaringsdeskundigen biedt het CB hiervoor een ondersteuningstraject aan. Dit traject bestaat uit een informatieve sessie betreffende herstel en ervaringsdeskundigheid met aansluitend een aantal overlegmomenten. Dit geheel resulteert in een functieprofiel en sollicitatieprocedure.